مشکلات زنان ایرانی که به ازدواج افاغنه درآمده اند

زنان ایرانی در دام مردان افغانی 

در دوران اقامت طولانی مهاجرین افغانی در ایران ، تعداد 20 تا 30 هزار نفر از زنان ایرانی با مردان افغانی ازدواج کردند .این زنان که عمدتا از طبقات پایین اجتماع هستند، اکثرا در اثر فریب و شیادی اتباع افغانی و یا فروش دختران توسط پدرانشان ، به ازدواج مردان افغانی در آمده و بسیاری از ازدواجهایشان نیز نا موفق بوده است.

این بانوان ایرانی که عموما به دلیل نبود آگاهی و یا فقر اجتماعی- فرهنگی و مالی به ازدواج این مردان در آمده اند، از همان بدو ازدواج با مشکلات عدیده ای دست به گریبان شده اند.  

اولین مشکلی که با ازدواج هر زن ایرانی با مرد افغانی رخ می نماید، از دست دادن تابعیت ایرانی این بانوان است.بنا به قانون ایران زنان ایرانی به تابعیت ایرانی خود باقی می مانند مگر اینکه مطابق قانون مملکت زوج، تابعیت شوهر به واسطه وقوع عقد به زوجه تحمیل شود که این قانون در کشور افغانستان وجود دارد.

یکی دیگر از مشکلات اینگونه ازدواجها ی غیر قانونی که ثبت محضری هم نمی شود،عدم اعطاء شناسنامه به کودکان این زوجین می باشد که اگر هم این کودکان شناسنامه دار شوند،حتی اگر در ایران متولد شده باشند تابعیت افغانی و نه ایرانی دارند مگر اینکه تا سن 18 سالگی در ایران زندگی کنند و تابعیت افغانی خود را رد کنند.

این کودکان که به دلیل نداشتن شناسنامه اجازه مدرسه رفتن هم ندارند در صورت ترک ایران به افغانستان ، توانایی بازگشت به ایران توسط مادران خود را ندارند و یا اگر هم به همراه مادر خود در ایران بمانند به علت فقدان سرپرست و ضعف بنیه اقتصادی باری بر دوش مادران خود هستند.

این در حالی است که مدیر کل اتباع خارجی استانداری تهران از وجود 32 هزار کودک بدون هویت و شناسنامه که حاصل همین ازدواجها است خبر می دهد.

علاوه بر اینکه زندگی این زنان به به همراه همسران افغانی شان در ایران ، به دلیل پابت نبودن شغل همسرانشان همواره همراه با فقر و ناداری بوده است ، با اخراج اتباع ساکن ایران ، مشکلاتشان صد چندان شده و موقعیت این زنان را در وضعیت ابهام گونه ای قرار داده است،به نحوی که با ماندن در ایران و ترک شوهرانشان با انواع و اقسام مشکلات زنان بیوه مواجه می شوند و با رفتن به افغانستان نیز وضعیت حقوقی نا معلومی دارند.

مشاور حقوقی اداره اتباع خارجی وزارت کشور به نقل از کنسولگری ایران در هرات گفت: حدود 600 زن ایرانی در هرات زندگی می کنند که متاسفانه به دلیل رسمی نبودن ازدواجشان اجازه بازگشت به ایران را ندارند.

محمد الهی امین گفت: این زنان به دلیل از دست دادن هویت فرهنگی خود و عدم تطابق با فرهنگ مردم سالار افغانستان و همچنین به دلیل قرار گرفتن در شرایط جنگی ، به هیچ وجه از روحیه خوبی بر خوردار نبوده و روز به روز آمار خود سوزی در آنها افزایش می یابد .

وی گفت : بر اساس پژوهشی حدود 90 درصد از افغانها به دلیل قرار گرفتن در شرایط جنگ در معرض انواع و اقسام بیماریهااز قبیل سل ، مالاریا، امراض پوستی و ... هستند و این زنان هم از این امر مستثنی نمی شوند.

مشاور وزیر کشور اعلام کرد : بسیاری از این زنان مدتی پس از ازدواج با افغانیها ، در آن سوی مرزها رها می شوند و یا شوهرانشان آنها پس از مدتی به کشورشان باز می گردند و آنها را با چند فرزند و مشکلات عدیده روحی و روانی و اقتصادی واجتماعی به حال خود رها می کنند.

دکتر مینو یاوری حقوقدان و متخصص در حقوق زنان ، اغلب این بانوان را چه با وجود همسر و چه بدون وجود آن ، گرفتار آسیبهای روحی و روانی فراوان می داند و می گوید:این زنان به دلیل ازدواجهای غیر قانونی و نداشتن وضعیت شغلی نا مناسب همسر و به تبع  خراب بودن وضع اقتصادیشان همواره دچار مشکلات عدیده ای هستند و اگر به هر عنوان شوهر این زنان آنها را ترک کند ، این مشکلات با وجود حضور چندین فرزند نیز چند برابر می شود .انواع افسردگی ها ، کاهش اعتماد به نفس ، اعتیاد به مواد مخدر و الکل از جمله این آسیبها می باشد.

وی افزود : این زنان و مردان با دو فرهنگ متفاوت ازدواج می کنندو زن ایرانی به سختی می تواند با فرهنگ مرد سالار و قبیله محور افغانستان کنار بیاید.علاوه بر اینکه برخی از کارها مانند استعمال مواد مخدر و چند همسری که در ایران به شدت منفور است در بین فرهنگ افغان ، جایگاه خاصی دارد و تر غیب شده است.این تعارضات وحشتناک فرهنگی ،همگی به روح و روان زن آسیب می رساند.

مینو یاوری ادامه داد : با آغتز اینگونه ازدواجها ، زن ایرانی هویت و تابعیت خود را از دست می دهد و در واقع این به معنای از دست رفتن تمام پشتوانه یک زن است و همین امر سبب افزایش انواع خودکشی ها در بین این زنان شده است.

این حقوقدان یادآور شد : ترک همسر بدون داشتن مهارت شغلی مناسب،عموما این زنان را جهت تامین هزینه های زندگی شان به روسپیگری سوق می دهد. علل روی آوردن به بی بند و باری جنسی ، عواملی همچون ترس از بی کفایتی ، بی هویتی،اضطراب، افسردگیف مشکلات خانوادگی و فشارهای ممتد روحی است که همگی در زنانی که همسر افغنی دارند ،یافت می شود.

در حالیکه طبق آمارسازمان زندانها 13 درصد قتلها در کشور به وسیله افغانها انجا م می شود و آنها 4 برابر ایرانیها مجرمند ، زندگی این زنان ایرانی که فقط از روی فقر و اجبار با مردان افغانی آغاز شده است ، به شدت مورد تهدید جسمی و روحی قرار دارد.