اختلاف طبقاتی در بهشت زهرا

 قبر متری ۱۰میلیون تومان

تورم و گرانی که این روزها صدای خیلی ها را به فریاد تبدیل کرده حالا به یک وجب خاک در بهشت زهرا (س) هم رسیده و بزرگترین قبرستان ایران دچار پدیده بالا نشینی و پایین نشینی شده است.

این روزها قبرها هم دچار اختلاف طبقاتی شده اند و درجه بندی شان بر اساس دارایی و نداری آدمها تغییر می کند و اینجا هم اسکناسهای سبز و تراولهای رنگی حرف اول و آخر را می زند.

از گوشه و کنار شهر خبر می رسد که امروزقیمت هر متر قبر از هر متر خانه در بالای شهر گرانتر است تا آنجا که برخی از مردم به این فکر افتاده اند که قبری را برای خود پس انداز کنند تا شاید در هنگامه مرگ با خیالی آسوده از داشتن خانه ای برای آخرتشان سر به بالین خاک نهند . 

 

هم اکنون در نقاط معروف و مرغوب و قطعات قدیمی بهشت زهرا (س)، قبرهای متعلق به 30 تا 35 سال پیش با قیمت‌هایی افزون بر 15 تا 20 میلیون تومان خریداری می‌شود. این در حالی است که در قطعات تازه ساخته شده قیمت یک قبر دو متری یک طبقه حدود 70 هزار تومان تنها برای خدمات آن است و خود قبر مجانی است.

مدیرعامل سازمان بهشت زهرا (س) تهران در این باره گفت: قیمت قبر در بهشت زهرا (س) بسته به نوع قبر و قطعه آن متفاوت است به طوری که بهشت زهرا هم درست مثل خود تهران، خانه ها و محله های شمال شهری و جنوب شهری دارد.

اسد فاضل افزود: بهشت زهرا هم اکنون دو محله دارد که محله اول را قطعه های قدیم و محله دوم را قطعه های جدید تشکیل می دهند که البته قبرهای قدیمی گران ترند. چون هم دار و درخت در اطرافشان زیاد است و هم جای بهتری از نظر قطعه و دسترسی دارند.

به گفته این مقام مسئول در شهرداری تهران قیمت این قبرها هم توافقی است و گاهی تا 20 میلیون تومان هم فروخته می شوند اما در محله های جدید قطعه های دو طبقه با هزینه خدمات به 320 هزارتومان هم می رسد.

مدیر عامل سازمان بهشت زهرا(س) در ادامه توضیح داد: در قطعات عمومی یک طبقه هیچ گونه وجهی بابت واگذاری قبور از صاحبان متوفی دریافت نشده و فقط جهت هزینه خدمات شامل انتقال اجساد از هر نقطه شهر تهران، شست‌وشو، غسل دادن و کفن کردن، اقامه نماز میت، انتقال به قطعات، تدفین، خدمات مراسم، نصب سنگ، پاگیری قبور، همسطح‌سازی، قطعات و ایجاد فضای سبز، حداکثر70 هزار تومان دریافت می‌شود .این در حالی است که براساس خبری که چندی پیش در سایت خبری جهان منتشر شد ، خلاصه هزینه حمل، تغسیل، تدفین و سایر خدمات حواشی آن چیزی حدود چهارصد تا پانصد هزار تومان می‌شود که چند قلم آن به شرح زیر است:

هزینه آمبولانس از 33 هزار تومان(دولتی)تا 66 هزار تومان(خصوصی)
هزینه غسالخانه 60 هزار تومان که برای کودک و بزرگسال متفاوت است
هزینه آمبولانس تا سر قبر 5 هزار تومان
هزینه کفن از 3 تا 10 هزار تومان
هزینه نماز میت 35 هزار تومان

هزینه ترمه 3 هزار تومان
هزینه تلقین خوان 5 هزار تومان
هزینه مداح از 7 هزار تومان تا 12 هزار تومان
هزینه اکو 8 هزار تومان
هزینه ثبت احوال 5 هزار تومان

وهزینه سنگ قبر از 10 تا 100 هزار تومان

بنا به آمارهای رسمی ارائه شده از سوی مسئولان بهشت زهرا (س) 65 درصد تهرانی ها از این قطعات جدید با این هزینه ها استفاده می کنند، 20 درصد متوفیان تهرانی در شهرستانهای محل زادگاهشان دفن می شوند و تنها هزینه خدمات و جابجایی آنها از سوی خانواده هایشان پرداخت می شود و 10 درصد متوفیان تهرانی را کودکان تشکیل می دهند که هزینه قبر آنها رایگان است.

اما خانواده پنج درصد دیگر متوفیان بنا بر تاکید مسئولان این گورستان ترجیح می‌دهند، هزینه‌ای چهل برابر این مبالغ را صرف کنند تا در قطعه ای خوش و آب هوا که امکان دسترسی آسانتر به آن وجود دارد برای متوفی خود قبر بخرند.

فاضل با بیان اینکه 10تا 15 درصد فروش قبر در قطعات قدیمی داریم، گفت: فردی مراجعه و جنازه دارد، تقاضا می‌کند مرده‌اش را در قطعات قدیمی در کنار امواتشان دفن کند، ما نیز با این موضوع موافقت می‌کنیم. به گفته مدیر عامل سازمان بهشت زهرای شهرداری تهران، در قطعات قدیمی 5 تا 10 قبر وجود دارد که آنها نیز کم کم در حال پر شدن است.

مدیرعامل سازمان بهشت زهرا (س) ادامه داد: خریداری این قبور در حالی در میان طبقات مرفه جامعه طرفدار دارد که به گفته مسئولان سازمان بهشت‌ زهرا‌ (س) تنها با فروش این قبور است که شهرداری می‌تواند به جبران هزینه‌های اضافی ساخت قبر بپردازد زیرا در قطعه های جدید هیچ هزینه ای به دست سازمان بهشت زهرا نمی رسد.

فاضل در پاسخ به این سوال که چرا تمام قبرها یکجا فروخته نشده و تقریبا در حاشیه بیشتر قطعات قبور خالی نگه داشته می‌شود، می‌گوید: سازمان بهشت‌زهرا سازمانی غیر انتفاعی است که برای تامین هزینه‌های خود هیچ بودجه‌ای از شهرداری تهران نمی‌گیرد و از سوی دیگر، بخش قابل توجهی از خانواده متوفیان، متقاضی استفاده از قبور رایگان هستند، بنابر این سازمان ناچار است برای جبران هزینه قبور رایگان برخی قبرها را در برخی قطعات قدیمی‌تر خالی نگه داشته و به خانواده‌های مرفه که خود متقاضی خرید این قبرها هستند، بفروشد.

خالی نگه داشتن تعدادی از قبور در برخی قطعات بهشت‌زهرا و فروش چند میلیونی آنها به خانواده‌های متمول منطقی به نظر نمی‌رسد، حتی اگر این کار با توجیه عدم اختصاص بودجه توسط شهرداری به سازمان بهشت‌زهرا و با هدف تامین هزینه‌های ارائه خدمات مانند واگذاری قبور رایگان و... انجام شود.

نکته اصلی اینجاست در شرایطی که مسوولان شهرداری و سازمان بهشت‌زهرا طی سال‌های اخیر بارها نسبت به کمبود جا برای دفن اموات در بهشت‌زهرا هشدار داده‌اند، نگه داشتن تعدادی قبر خالی تقریبا در تمام قطعات آن برای این‌که پس از گذشت چند سال به متقاضیان با قیمت بالاتری فروخته شود جز احتکار قبر چه معنی دیگری می‌تواند داشته باشد!چ

گرانترین قبرها در نقاط مختلف ایران

اما یک نکته جالب در بازار قبرها هست و آن هم اهمیت مکان‌های مذهبی برای خاکسپاری است.در تهران و در حرم حضرت عبدالظیم حسنی یک طبقه از یک قبر دوطبقه در صحن «باغچه کوچک» این امامزاده به قیمت 50میلیون تومان فروخته و به آرامگاه ابدی یک نفر تبدیل شد. قیمت آن یکی طبقه‌اش هم 50میلیون تومان بوده که آرامگاه همسر این مرحوم بوده است؛ سرجمع می‌شود 100میلیون تومان؛ چیزی معادل قیمت یک آپارتمان 90-80 متری در غرب تهران.در امام زادگان باغ فیض نیز قیمت قبر از 30 میلیون تومان به بالا است.

قیمت قبر در امامزاده طاهر(ع) کرج که یک زیارتگاه با صفا در حومه مهرشهر کرج است از 12 میلیون تومان به بالا است.این قیمت در امام زاده حسن کرج بیش از25 میلیون تومان است.

اما واضح است که گرانترین قبرها در حرم امام رضا خرید و فروش می شود. قیمت قبرها در حرم امام رضا(ع) بسته به صحن‌ها متفاوت است؛ این را یکی از خادمان حرم می‌گوید که البته به غیر از خادمان حرم به هر کسی این قبرها تعلق نمی گیرد.

خیلی‌ها می‌گویند می‌ارزد؛ آدم بعد از مرگش هم یک عمر زیر سایه امامش است و خاک پای زائران روی قبرش می‌ماند. خیلی‌ها می‌گویند می‌ارزد تمام پول عمرت را بدهی تا همین یک تکه قبر کوچک را توی آن بارگاه عزیز به دست بیاوری.

اما پیرمرد خادم با همان لهجه مشهدی‌اش می گفت: "همه اینها درست اما مگر ساختن مسجد ومدرسه‌ای برای بچه‌های یتیم یا سرپناهی برای چند تا آدم ناتوان، اجرش کمتر از اینهاست؟ باقیات الصالحاتی هم برای میت می شود."

به عقیده بسیاری، صرف هزینه‌های میلیونی برای خرید یک قبر دو متری در منطقه ویژه، به مرور زمان می‌تواند به ایجاد یک خرده فرهنگ نادرست تجملاتی در میان خانواده‌های ایرانی تبدیل شود که پایه‌گذار بسیاری از رسوم‌ نادرست در مراسم ترحیم خواهد بود؛ در حالی که نوع قبر در سرنوشت متوفی، هیچ تأثیری ندارد. البته اگر باورهای دینی بر خرافات و انحرافات دینی بچربد!

بازار گران‌ترین‌ها به خانه‌های ابدی هم کشیده شده است. مثل هرچیز دیگر در دنیا، قبرها هم دچار اختلاف طبقاتی شده‌اند و درجه‌بندی‌شان براساس گشادی جیب آدم فرق می‌کند آمارهای رسمی از وجود 140 گورستان در تهران خبر می‌دهند و این در حالی است که 32‌گورستان  نیمه‌فعال هستند و همین باعث شده که هزینه‌های دفن در این گورستان‌های تقریبا ممنوعه بالاتر از دیگر قبرستان‌های تهران و به‌ویژه معروف‌ترین آنها یعنی بهشت زهرا باشد.